Windows 98

Windows 98 , bilgisayarla yapılan işlerin daha kolay, hızlı ve güvenli bir sekilde gerçekleştirilmesi için tasarlanmış

grafik ara yüzeyli bir işletim sistemidir. Windows 98 ortamında aynı anda birden fazla uygulama çalıştırılabilir, network

kurulabilir, dosya isimlerine 255 karaktere kadar uzun isimler verilebilir.

Windows 98 ‘e girildiğinde açılan ekrana Desktop (Masaüstü) denir. Desktop’ta sistem nesneleri (My Computer,

Network Neigborhood, Recycle Bin …), klasörler, kısayollar, Görev Çubuğu bulunur. (Şekil 1)

şekil 1

Sistem Nesneleri: Windows 98 yüklenirken otomatik olarak Desktop üzerine yerleştirilen sistem uygulamalarıdır.

Klasörler (Folders): İçlerinde dosyaları veya alt klasörleri bulunduran gruplardır.

Kısayollar(Shortcuts): Uygulamalara, dökümanlara erişmede kolaylık sağlayan simgelerdir.

Görev Çubuğu (Task Bar): Ekranın en altında yer alan Task Bar uygulamaların çalıştırılmasını ve aralarında geçiş yapılmasını sağlar.

Start Menüsü

Task Bar üzerinde bulunan Start Düğmesi tıklandığında açılan menü Start Menüsü’dür. Start Menüsü üzerinde şu standart seçenekler bulunur.

Programs : Mouse bu seçenek üzerine getirildiğinde yüklenmiş programların listesi görüntülenir. Bu programlardan birini çalıştırmak için üzerine gelip bir kere tıklamak yeterlidir.

Favorites: En çok kullanılan ve Windows 98 tarafından önerilmiş ilginç Web adreslerine girilebilir.

Documents: En son açılmış dökümanların listesi görüntülenir. Bir dökümanı açmak için:

1.Start düğmesi tıklanır.

2.İmleç ile Documents seçeneği üzerine gelinir.

3.Görüntülenen listeden açılmak istenen dökümanın üzerine tıklanır.

Settings: Windows 98’in ayarlarını değiştirmeyi sağlar.

Klasör

Kısayol

Start Menüsü

Task Bar

Sistem Nesneleri 

Find: Bir dosyayı, klasörü , ağa bağlı bir bilgisayarı buldurmayı sağlar. Ayrıca Internet üzerinde de arama yapmaya imkan verir. Find özelliğini kullanarak bir dosya yada klasörü bulmak için:

1.Start düğmesi tıklanır.

2.İmleç Find seçeneği üzerine getirilir.

3.Files or Folders… seçilir.

4.Aranan dosyanın adı biliniyorsa Name & Location özelliği seçilir.

5.Named: kutusuna dosya ya da klasörün adı (ya da içerdiği karakter) , Containing text : kutusuna dosya içinde geçen bir metin parçası , Look in: alanına dosya ya da klasörün bulunabileceği sürücü ya da klasör adı yazılır.

6.Find Now butonuna tıklanır.

Dosya ile çalışma tarihi hakkında bilgi varsa Date özelliği seçilebilir. Ya da sadece dosyanın tipi ve uzunluğu hakkında bilgi varsa Advanced özelliği kullanılabilir.

Belirtilen özellikleri taşıyan dosya ya da klasörler bulunduklarında pencerenin alt kısmında görüntülenirler.

Help: Bu seçenek kullanılarak Windows 98 ile ilgili herhangi bir konuda yardım alınabilir.

Run: Bir MS-DOS komutunu yazarak bir uygulamanın çalıştırılmasını ve bir dosyanın açılmasını sağlar.

 Bunun için:

1.Start düğmesi tıklanır.

2.Run… seçeneğine tıklanır.

3.Open kutusuna çalıştırılacak uygulamanın adı yazılır .

4.OK düğmesine tıklanır.

Log Off : Bilgisayarı, bağlı olduğu bilgisayar ağı bağlantısından çıkarır ve farklı bir kullanıcı olarak girmeyi sağlar.

Shut Down: Bilgisayar kapatılmadan önceWindows 98’den çıkılmalıdır. Bunun için Shut Down seçeneğine tıklanır.

Bu işlemin ardından ekrana üç farklı çıkış türünü gösteren bir diyalog kutusu gelecektir:

•Shut down: Sistemin kapatılmasını sağlar. It’s now safe to turn off your computer mesajı çıktıktan sonra

 bilgisayar kapatılabilir.

•Restart: Windows 98 kapatılıp yeniden başlatılır.

•Restart in MS-DOS mode: Windows 98’den çıkılarak MS-DOS ortamına geçilir.

Not: MS-DOS ortamına Windows 98 içinden de geçilebilir. Start menüsünden Programs’ın altından MS-DOS Prompt seçilirse açılan pencerede DOS komutları kullanılabilir. MS-DOS’tan Windows 98’e geri dönmek için Exit komutu yazılır.

Pencerelerin Özellikleri

Windows 98 ortamında her uygulama ve doküman bir pencere içinde görüntülenir. Her pencere aşağıdaki ögelerden meydana gelmiştir.   

şekil 2

 Title Bar (Başlık Çubuğu) : Açık olan uygulamanın adını gösterir. İmleç Title Bar üzerine getirilip Mouse ile  tutularak sürüklenirse pencerinin konumu değiştirilebilir.

•Menu Bar (Menü Çubuğu) : Menü Çubuğu File, Edit, View gibi seçeneklere sahiptir. Bu seçeneklerden birine  tıklandığında bir menü açılır ve buradan istenilen komut seçilir.

•Tool Bar (Araç Cubuğu) : Sıklıkla kullanılan menu komutlarını kolay ve çabuk uygulamayı sağlayan

düğmelerden oluşur.

•Minimize (Simge Durumunda Çalıştır) Düğmesi: Bu düğmeye tıklandığında pencere kapatılır ve pencerenin adı

Task Bar üzerinde yer alır. Pencereyi tekrar açmak için Task Bar üzerindeki pencerenin adı üzerine tıklamak  yeterlidir.

•Maksimize (Ekranı Kapla) Düğmesi: Bu düğmeye tıklandığında pencerenin boyutu büyür ve tüm ekranı kaplar.

Bu durumda Maksimize düğmesi kalkar yerine Restore düğmesi gelir. Restore düğmesine basıldığında ise pencere önceki boyutuna döner.

•Close (Kapat) Düğmesi: Bu düğmeye tıklanarak pencere kapatılabilir.

•Scroll Bar (Kaydırma Çubuğu): Yatay ve düşey iki adet kaydırma çubuğu pencere içeriğinin görünmeyen

bölümlerini görüntülemeyi sağlarlar. Bu işlem üç şekilde yapılabilir.

1.Çubukların içindeki kaydırma kutucuğu (Scroll Box) sürükleyerek.

2.Çubuklardaki gri alanlara tıklayarak.

3.Çubukların uçlarındaki yukarı ve aşağı yöndeki oklara istenildiği kadar tıklayarak.

•Status Bar (Durum Çubuğu): Pencere hakkında bilgi verir. Örneğin bir döküman penceresi ise kaç sayfadan

oluştuğu, kaçıncı sayfa ve kaçıncı satır üzerinde çalışıldığı gibi bilgiler bu çubuk üzerinde görülürler.

Not:Pencerelerin boyutlarında değişiklik yapılması için diğer bir yöntem de Pencere Sınır Çizgileri’ni kullanmaktır.

Pencere kenar veya köşelerine tıklayarak Mouse basılı tutulur ve istenilen yöne doğru çekilirse pencerenin boyutunun  değiştiği görülecektir.

Klasör ve Dosyalarla İşlemler

Windows Explorer (Windows Gezgini)

Yeni klasör yaratma, kopyalama, taşıma, isim değiştirme gibi dosya ve klasör işlemlerini gerçekleştirmek ve ayrıca  bilgisayarda nelerin bulunduğunu görmek için Windows Explorer (Windows Gezgini) kullanılır. Windows Explorer’ı  başlatmak için :

1.Start düğmesi tıklanır.

2.İmleç Programs seçeneği üzerine getirilir.

3.Açılan menüden Windows Explorer üzerine tıklanır.

4.Windows Explorer penceresi açılacaktır. (Şekil 3)

şekil 3

Windows Explorer penceresi iki bölüme ayrılmıştır. Sol tarafta bilgisayardaki sürücü ve klasörler, sağ tarafta ise  klasör ve sürücülerin içeriği görülür.

Sol kısımdaki simgelerın görünümü değiştirilebilir. Bunun için :

1.Tool Bar üzerinde bulunan Views düğmesine tıklandığında bu düğme aktif hale gelir

2.Sağ taraftaki ▼ işaretine tıklandığında açılan menüden aşağıdaki komutlardan birisi seçilir

• as Web Page : Pencere Web sayfası görünümünü alır.

•Large Icons:Dosya ve klasörler büyük simgelerle gösterilir.

•Small Icons : Dosya ve klasörler küçük simgelerle gösterilir.

•List : Dosya ve klasörlerin sadece adları görüntülenir.

•Details: Dosya ve klasörler büyüklükleri, tipleri ve son değiştirilme tarihleri ile listelenirler.

Dosya ve klasörlerin görünüş sırasını değiştirmek için:

1.Tool Bar üzerindeki View menüsünden Arrange Icons seçilir

2.Açılan menüden

•by name : İsimlerine göre

•by type: Tiplerine göre

•by size: Uzunluklarına göre

•by date: En son değiştirilme tarihlerine göre  komutlarından biri seçilir

 Bir Dosya ya da Klasörün Kopyalanması

1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.

2.Kopyalanmak istenen dosya ya da klasör seçilir.

3.Edit menüsünden Copy komutu verilir.

4.Dosya ya da klasörün kopyalanacağı klasör açılır.

5.Edit menüsünden Paste komutu verilir.

2. Yol:

1.Kopyalanmak istenen dosya ya da klasör mouseun sağ tuşu basılı iken kopyalanmak istenen klasörün üzerine sürüklenir.

2.Açılan kısayol menüsünden Copy Here komutu tıklanır

Bir Dosya ya da Klasörün Diskete Kopyalanması

1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.

2.Kopyalanmak istenen dosya ya da klasör seçilir.

3.File menüsünden Sent To seçeneğine tıklanır.

4.Buradan 3½ Floppy (A:) seçilir.

2.Yol:

Dosya veya klasör mouseun düğmesi basılı tutularak Windows Explorer penceresinin sol tarafındaki 3½ Floppy  (A:) sürücü üzerine sürüklenir. Düğme serbest bırakıldığında kopyalama işlemi başlar.

Bir Dosya ya da Klasörün Taşınması

1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.

2.Taşınmak istenen dosya ya da klasör seçilir.

3.Edit menüsünden Cut komutu verilir.

4.Dosya ya da klasörün taşınacağı klasör açılır.

5.Edit menüsünden Paste komutu verilir

2.Yol

1.Taşınmak istenen dosya ya da klasör mouseun sağ tuşu basılı iken kopyalanacağı klasörün üzerine sürüklenir.

2.Açılan kısayol menüsünden Move Here komutu tıklanır.

Bir Dosya ya da Klasörün Silinmesi

1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.

2.Silinmek istenen dosya ya da klasör seçilir.

3.File menüsünden Delete komutu verilir.

2.Yol:

1.Silinmek istenen dosya ya da klasörün üzerine mouseun sağ tuşu ile tıklanır.

2.Açılan kısayol menusunden Delete komutu tıklanır.

3.Yol:

Silinmek istenen dosya ya da klasör mouse ile tutularak Recycle Bin üzerine sürüklenip bırakılır. Recycle Bin (Geri Dönüşüm Kutusu): Silinmişdosya ve klasörler Desktop üzerinde yer alan Recycle Bin içine yerleştirilir. Gerçekten silinebilmeleri için Recycle Bin açılır ve File menüsünden Empty Recycle Bin komutu seçilir (ya da sağ mouse ile Recycle Bin üzerine tıklanır. Açılan kısa yol menüsünden Empty Recycle Bin seçilir). Yanlışlıkla  silinerek Recyle Bin içine atılmış bir dosya ya da klasörü geri almak için dosya ya da klasör seçilir, File menüsünden

Restore komutuna tıklanır.

Bir Dosya ya da Klasörün Adının Değiştirilmesi

1.Adı değiştirilecek dosya ya da klasör seçilir.

2.File/Rename komutu uygulanır.

3.Dosya ya da klasör adının yanında imleç yanıp sönmeye başlayacaktır.

4.Bu sırada klavyeden istenilen yeni isim girilebilir.

2.Yol:

1.Adı değiştirilecek dosya ya da klasör seçilir.

2.Sağ mouse tuşuna basılarak çıkan menüden Rename komutu seçilir.

3.Klavyeden yeni isim girilip Enter tuşuna basılır

Yeni Bir Klasör Yaratılması

1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.

2.Yeni Klasörün yaratılacağı sürücü ya da klasör açılır.

3.File menüsünden New seçeneğine gelinip Folder komutu tıklanır.

4.Sağ tarafta yeni bir klasör sembolü oluşacaktır. İmlecin yanıp söndüğü boş alana bir isim yazılıp Enter tuşuna

basılır.

2.Yol:

1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.

2.Yeni Klasörün yaratılacağı sürücü ya da klasör açılır.

3.Sağ mouse tuşuna basılarak çıkan menüden New seçeneğine gelinip Folder komutu tıklanır.

4.Sağ tarafta yeni bir klasör sembolü oluşacaktır. İmlecin yanıp söndüğü boş alana bir isim yazılıp Enter tuşuna basılır.

Disket Formatlama

Yeni bir disketin kullanılabilmesi, içine dosya kopyalanabilmesi için formatlanması gerekir. Formatlama işlemi için:

1.Formatlanacak disket (A) sürücüsüne yerleştirilir.

2.Windows Explorer’da iken 3½ Floppy (A:) sürücüsü üzerine mouseun sağ tuşu ile basılarak, çıkan menüden Format komutu seçilir

3.Çıkan dialog kutusunda gerekli alanlar doldurulur ve Start düğmesine basılır. Formatlama işlemi başlayacaktır.

4.İşlem bitince bazı açıklamaları gösteren bir pencere çıkacaktır.

 Kısayol Yaratma 

Sık kullanılan dosya ve programlara kolaylıkla erişebilmek için kısayollar yaratılabilir. Bir dosya için herhangi bir yerde kısayol yaratılması o dosyanın yerini değiştirmez , sadece bir kopyası daha oluşturulmuş olur.

Desktop üzerinde bir kısayol yaratmak için:

1.Desktop üzerinde iken mouseun sağ tuşuna basılır.

2.Açılan menüden New /Shortcut komutları seçilir.

3.Gelen diyalog penceresinde (Sekil 4) Command line alanına eğer biliniyorsa kısayolu yaratılacak dosya veya programın yeri ve adı yazılır. (Bilinmiyorsa Browse düğmesine tıklanarak bulunabilir.)

4.Next düğmesine tıklanır.

5.Buradan sonra gelen pencerede yeni bir isim verilebilir ya da eski isim kalabilir ve son olarak Finish düğmesine basılır.

şekil 4