Windows 98 , bilgisayarla yapılan işlerin daha kolay, hızlı
ve güvenli bir sekilde gerçekleştirilmesi için tasarlanmış
grafik ara yüzeyli bir işletim sistemidir. Windows 98
ortamında aynı anda birden fazla uygulama çalıştırılabilir, network
kurulabilir, dosya isimlerine 255 karaktere kadar uzun
isimler verilebilir.
Windows 98 ‘e girildiğinde açılan ekrana Desktop (Masaüstü)
denir. Desktop’ta sistem nesneleri (My Computer,
Network Neigborhood, Recycle Bin …), klasörler, kısayollar,
Görev Çubuğu bulunur. (Şekil 1)
şekil 1
Sistem Nesneleri: Windows 98 yüklenirken otomatik olarak
Desktop üzerine yerleştirilen sistem uygulamalarıdır.
Klasörler (Folders): İçlerinde dosyaları veya alt klasörleri
bulunduran gruplardır.
Kısayollar(Shortcuts): Uygulamalara, dökümanlara erişmede
kolaylık sağlayan simgelerdir.
Görev Çubuğu (Task Bar): Ekranın en altında yer alan Task
Bar uygulamaların çalıştırılmasını ve aralarında geçiş yapılmasını sağlar.
Start Menüsü
Task Bar üzerinde bulunan Start Düğmesi tıklandığında açılan
menü Start Menüsü’dür. Start Menüsü üzerinde şu standart seçenekler bulunur.
Programs : Mouse bu seçenek üzerine getirildiğinde yüklenmiş
programların listesi görüntülenir. Bu programlardan birini çalıştırmak için üzerine gelip bir kere tıklamak
yeterlidir.
Favorites: En çok kullanılan ve Windows 98 tarafından
önerilmiş ilginç Web adreslerine girilebilir.
Documents: En son açılmış dökümanların listesi görüntülenir.
Bir dökümanı açmak için:
1.Start düğmesi tıklanır.
2.İmleç ile Documents seçeneği üzerine gelinir.
3.Görüntülenen listeden açılmak istenen dökümanın üzerine
tıklanır.
Settings: Windows 98’in ayarlarını değiştirmeyi sağlar.
Klasör
Kısayol
Start Menüsü
Task Bar
Sistem Nesneleri
Find: Bir dosyayı, klasörü , ağa bağlı bir bilgisayarı
buldurmayı sağlar. Ayrıca Internet üzerinde de arama yapmaya imkan verir. Find özelliğini kullanarak bir dosya yada
klasörü bulmak için:
1.Start düğmesi tıklanır.
2.İmleç Find seçeneği üzerine getirilir.
3.Files or Folders… seçilir.
4.Aranan dosyanın adı biliniyorsa Name & Location
özelliği seçilir.
5.Named: kutusuna dosya ya da klasörün adı (ya da içerdiği
karakter) , Containing text : kutusuna dosya içinde geçen bir metin parçası , Look in: alanına dosya ya da
klasörün bulunabileceği sürücü ya da klasör adı yazılır.
6.Find Now butonuna tıklanır.
Dosya ile çalışma tarihi hakkında bilgi varsa Date özelliği
seçilebilir. Ya da sadece dosyanın tipi ve uzunluğu hakkında bilgi varsa Advanced özelliği kullanılabilir.
Belirtilen özellikleri taşıyan dosya ya da klasörler
bulunduklarında pencerenin alt kısmında görüntülenirler.
Help: Bu seçenek kullanılarak Windows 98 ile ilgili herhangi
bir konuda yardım alınabilir.
Run: Bir MS-DOS komutunu yazarak bir uygulamanın çalıştırılmasını
ve bir dosyanın açılmasını sağlar.
Bunun için:
1.Start düğmesi tıklanır.
2.Run… seçeneğine tıklanır.
3.Open kutusuna çalıştırılacak uygulamanın adı yazılır .
4.OK düğmesine tıklanır.
Log Off : Bilgisayarı, bağlı olduğu bilgisayar ağı bağlantısından
çıkarır ve farklı bir kullanıcı olarak girmeyi sağlar.
Shut Down: Bilgisayar kapatılmadan önceWindows 98’den
çıkılmalıdır. Bunun için Shut Down seçeneğine tıklanır.
Bu işlemin ardından ekrana üç farklı çıkış türünü gösteren
bir diyalog kutusu gelecektir:
•Shut down: Sistemin kapatılmasını sağlar. It’s now safe to
turn off your computer mesajı çıktıktan sonra
bilgisayar
kapatılabilir.
•Restart: Windows 98 kapatılıp yeniden başlatılır.
•Restart in MS-DOS mode: Windows 98’den çıkılarak MS-DOS ortamına
geçilir.
Not: MS-DOS ortamına Windows 98 içinden de geçilebilir.
Start menüsünden Programs’ın altından MS-DOS Prompt seçilirse açılan pencerede DOS komutları kullanılabilir.
MS-DOS’tan Windows 98’e geri dönmek için Exit komutu yazılır.
Pencerelerin Özellikleri
Windows 98 ortamında her uygulama ve doküman bir pencere
içinde görüntülenir. Her pencere aşağıdaki ögelerden meydana gelmiştir.
şekil 2
Title Bar (Başlık
Çubuğu) : Açık olan uygulamanın adını gösterir. İmleç Title Bar üzerine
getirilip Mouse ile tutularak
sürüklenirse pencerinin konumu değiştirilebilir.
•Menu Bar (Menü Çubuğu) : Menü Çubuğu File, Edit, View gibi
seçeneklere sahiptir. Bu seçeneklerden birine
tıklandığında bir menü açılır ve buradan istenilen komut seçilir.
•Tool Bar (Araç Cubuğu) : Sıklıkla kullanılan menu
komutlarını kolay ve çabuk uygulamayı sağlayan
düğmelerden oluşur.
•Minimize (Simge Durumunda Çalıştır) Düğmesi: Bu düğmeye
tıklandığında pencere kapatılır ve pencerenin adı
Task Bar üzerinde yer alır. Pencereyi tekrar açmak için Task
Bar üzerindeki pencerenin adı üzerine tıklamak
yeterlidir.
•Maksimize (Ekranı Kapla) Düğmesi: Bu düğmeye tıklandığında
pencerenin boyutu büyür ve tüm ekranı kaplar.
Bu durumda Maksimize düğmesi kalkar yerine Restore düğmesi
gelir. Restore düğmesine basıldığında ise pencere önceki boyutuna döner.
•Close (Kapat) Düğmesi: Bu düğmeye tıklanarak pencere
kapatılabilir.
•Scroll Bar (Kaydırma Çubuğu): Yatay ve düşey iki adet
kaydırma çubuğu pencere içeriğinin görünmeyen
bölümlerini görüntülemeyi sağlarlar. Bu işlem üç şekilde
yapılabilir.
1.Çubukların içindeki kaydırma kutucuğu (Scroll Box)
sürükleyerek.
2.Çubuklardaki gri alanlara tıklayarak.
3.Çubukların uçlarındaki yukarı ve aşağı yöndeki oklara
istenildiği kadar tıklayarak.
•Status Bar (Durum Çubuğu): Pencere hakkında bilgi verir.
Örneğin bir döküman penceresi ise kaç sayfadan
oluştuğu, kaçıncı sayfa ve kaçıncı satır üzerinde
çalışıldığı gibi bilgiler bu çubuk üzerinde görülürler.
Not:Pencerelerin boyutlarında değişiklik yapılması için
diğer bir yöntem de Pencere Sınır Çizgileri’ni kullanmaktır.
Pencere kenar veya köşelerine tıklayarak Mouse basılı
tutulur ve istenilen yöne doğru çekilirse pencerenin boyutunun değiştiği görülecektir.
Klasör ve Dosyalarla İşlemler
Windows Explorer (Windows Gezgini)
Yeni klasör yaratma, kopyalama, taşıma, isim değiştirme gibi
dosya ve klasör işlemlerini gerçekleştirmek ve ayrıca bilgisayarda nelerin bulunduğunu görmek için
Windows Explorer (Windows Gezgini) kullanılır. Windows Explorer’ı başlatmak için :
1.Start düğmesi tıklanır.
2.İmleç Programs seçeneği üzerine getirilir.
3.Açılan menüden Windows Explorer üzerine tıklanır.
4.Windows Explorer penceresi açılacaktır. (Şekil 3)
şekil 3
Windows Explorer penceresi iki bölüme ayrılmıştır. Sol
tarafta bilgisayardaki sürücü ve klasörler, sağ tarafta ise klasör ve sürücülerin içeriği görülür.
Sol kısımdaki simgelerın görünümü değiştirilebilir. Bunun
için :
1.Tool Bar üzerinde bulunan Views düğmesine tıklandığında bu
düğme aktif hale gelir
2.Sağ taraftaki ▼
işaretine tıklandığında açılan menüden
aşağıdaki
komutlardan birisi seçilir
• as Web Page : Pencere Web sayfası görünümünü alır.
•Large Icons:Dosya ve klasörler büyük simgelerle gösterilir.
•Small Icons : Dosya ve klasörler küçük simgelerle
gösterilir.
•List : Dosya ve klasörlerin sadece adları görüntülenir.
•Details: Dosya ve klasörler büyüklükleri, tipleri ve son
değiştirilme tarihleri ile listelenirler.
Dosya ve klasörlerin görünüş sırasını değiştirmek için:
1.Tool Bar üzerindeki View menüsünden Arrange Icons seçilir
2.Açılan menüden
•by name : İsimlerine göre
•by type: Tiplerine göre
•by size: Uzunluklarına göre
•by date: En son değiştirilme tarihlerine göre komutlarından biri seçilir
Bir Dosya ya da
Klasörün Kopyalanması
1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.
2.Kopyalanmak istenen dosya ya da klasör seçilir.
3.Edit menüsünden Copy komutu verilir.
4.Dosya ya da klasörün kopyalanacağı klasör açılır.
5.Edit menüsünden Paste komutu verilir.
2. Yol:
1.Kopyalanmak istenen dosya ya da klasör mouseun sağ tuşu
basılı iken kopyalanmak istenen klasörün üzerine sürüklenir.
2.Açılan kısayol menüsünden Copy Here komutu tıklanır
Bir Dosya ya da Klasörün Diskete Kopyalanması
1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.
2.Kopyalanmak istenen dosya ya da klasör seçilir.
3.File menüsünden Sent To seçeneğine tıklanır.
4.Buradan 3½ Floppy (A:) seçilir.
2.Yol:
Dosya veya klasör mouseun düğmesi basılı tutularak Windows
Explorer penceresinin sol tarafındaki 3½ Floppy
(A:) sürücü üzerine sürüklenir. Düğme serbest bırakıldığında kopyalama
işlemi başlar.
Bir Dosya ya da Klasörün Taşınması
1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.
2.Taşınmak istenen dosya ya da klasör seçilir.
3.Edit menüsünden Cut komutu verilir.
4.Dosya ya da klasörün taşınacağı klasör açılır.
5.Edit menüsünden Paste komutu verilir
2.Yol
1.Taşınmak istenen dosya ya da klasör mouseun sağ tuşu
basılı iken kopyalanacağı klasörün üzerine sürüklenir.
2.Açılan kısayol menüsünden Move Here komutu tıklanır.
Bir Dosya ya da Klasörün Silinmesi
1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.
2.Silinmek istenen dosya ya da klasör seçilir.
3.File menüsünden Delete komutu verilir.
2.Yol:
1.Silinmek istenen dosya ya da klasörün üzerine mouseun sağ
tuşu ile tıklanır.
2.Açılan kısayol menusunden Delete komutu tıklanır.
3.Yol:
Silinmek istenen dosya ya da klasör mouse ile tutularak
Recycle Bin üzerine sürüklenip bırakılır. Recycle Bin (Geri Dönüşüm Kutusu):
Silinmişdosya ve klasörler Desktop üzerinde yer alan Recycle Bin içine yerleştirilir.
Gerçekten silinebilmeleri için Recycle Bin açılır ve File menüsünden Empty
Recycle Bin komutu seçilir (ya da sağ mouse ile Recycle Bin üzerine tıklanır.
Açılan kısa yol menüsünden Empty Recycle Bin seçilir). Yanlışlıkla silinerek Recyle Bin içine atılmış bir dosya
ya da klasörü geri almak için dosya ya da klasör seçilir, File menüsünden
Restore komutuna tıklanır.
Bir Dosya ya da Klasörün Adının Değiştirilmesi
1.Adı değiştirilecek dosya ya da klasör seçilir.
2.File/Rename komutu uygulanır.
3.Dosya ya da klasör adının yanında imleç yanıp sönmeye
başlayacaktır.
4.Bu sırada klavyeden istenilen yeni isim girilebilir.
2.Yol:
1.Adı değiştirilecek dosya ya da klasör seçilir.
2.Sağ mouse tuşuna basılarak çıkan menüden Rename komutu
seçilir.
3.Klavyeden yeni isim girilip Enter tuşuna basılır
Yeni Bir Klasör Yaratılması
1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.
2.Yeni Klasörün yaratılacağı sürücü ya da klasör açılır.
3.File menüsünden New seçeneğine gelinip Folder komutu
tıklanır.
4.Sağ tarafta yeni bir klasör sembolü oluşacaktır. İmlecin
yanıp söndüğü boş alana bir isim yazılıp Enter tuşuna
basılır.
2.Yol:
1.Start menüsünün altından Windows Explorer çalıştırılır.
2.Yeni Klasörün yaratılacağı sürücü ya da klasör açılır.
3.Sağ mouse tuşuna basılarak çıkan menüden New seçeneğine
gelinip Folder komutu tıklanır.
4.Sağ tarafta yeni bir klasör sembolü oluşacaktır. İmlecin
yanıp söndüğü boş alana bir isim yazılıp Enter tuşuna basılır.
Disket Formatlama
Yeni bir disketin kullanılabilmesi, içine dosya
kopyalanabilmesi için formatlanması gerekir. Formatlama işlemi için:
1.Formatlanacak disket (A) sürücüsüne yerleştirilir.
2.Windows Explorer’da iken 3½ Floppy (A:) sürücüsü üzerine
mouseun sağ tuşu ile basılarak, çıkan menüden Format komutu seçilir
3.Çıkan dialog kutusunda gerekli alanlar doldurulur ve Start
düğmesine basılır. Formatlama işlemi başlayacaktır.
4.İşlem bitince bazı açıklamaları gösteren bir pencere
çıkacaktır.
Kısayol Yaratma
Sık kullanılan dosya ve programlara kolaylıkla erişebilmek
için kısayollar yaratılabilir. Bir dosya için herhangi bir yerde kısayol yaratılması o dosyanın yerini değiştirmez ,
sadece bir kopyası daha oluşturulmuş olur.
Desktop üzerinde bir kısayol yaratmak için:
1.Desktop üzerinde iken mouseun sağ tuşuna basılır.
2.Açılan menüden New /Shortcut komutları seçilir.
3.Gelen diyalog penceresinde (Sekil 4) Command line alanına
eğer biliniyorsa kısayolu yaratılacak dosya veya programın yeri ve adı yazılır. (Bilinmiyorsa Browse
düğmesine tıklanarak bulunabilir.)
4.Next düğmesine tıklanır.
5.Buradan sonra gelen pencerede yeni bir isim verilebilir ya
da eski isim kalabilir ve son olarak Finish düğmesine basılır.
şekil 4